Wykluczenie nierzetelnego wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

Zarówno przed KIO (w ramach odwołania), jak i Sądem Zamówień publicznych (w ramach skargi na orzeczenie KIO) wykonawcy kwestionują wykluczenie z postępowania.
Jak podkreśla się w orzecznictwie TSUE uprawnienie do wykluczenia oferenta z postępowania w sprawie udzielenia zamówienia, jakim dysponuje każda instytucja zamawiająca, ma w szczególności na celu umożliwienie jej oceny uczciwości i rzetelności każdego z oferentów.

W szczególności fakultatywna podstawa wykluczenia wymieniona w art. 57 ust. 4 lit. g) dyrektywy 2014/24 w związku z jej motywem 101 opiera się na istotnym elemencie stosunku między zwycięskim oferentem a instytucją zamawiającą, a mianowicie na wiarygodności zwycięskiego oferenta, na której opiera się zaufanie, jakim obdarzyła go instytucja zamawiająca (Wyr. TSUE z 19.6.2019 r., Meca, C 41/18, EU:C:2019:507, pkt 29, 30). Ustanowienie stosunku opartego na zaufaniu pomiędzy instytucją zamawiającą a wybranym oferentem zakłada zatem, że owa instytucja zamawiająca nie jest automatycznie związana oceną dokonaną w ramach wcześniejszego zamówienia publicznego przez inną instytucję zamawiającą, w szczególności w celu umożliwienia jej zwrócenia szczególnej uwagi na zasadę proporcjonalności w chwili stosowania fakultatywnych podstaw wykluczenia (Wyr. TSUE z 19.6.2019 r., Meca, C 41/18, EU:C:2019:507, pkt 30, 32).

Po pierwsze, Zamawiający jest uprawniony do wykluczenia na podstawie art. 109 ust. 2PZP, jeżeli przewidział w ramach Postępowania możliwość wykluczenia wykonawców między innymi na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy PZP.

Po drugie, dla zaistnienia podstawy wykluczenia wykonawcy z postępowania, o której mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 ZamPublU, niezbędne jest ziszczenie się kumulatywnie wszystkich przesłanek wskazanych w tym przepisie, tj.: musi mieć miejsce niewykonanie, nienależyte wykonanie lub długotrwałe nienależyte wykonywanie istotnego zobowiązania wynikającego z umowy w sprawie zamówienia publicznego (lub umowy koncesji);
powyższe musi nastąpić z przyczyn leżących po stronie wykonawcy;
uchybienie wykonawcy musi doprowadzić do określonego skutku: wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy, odszkodowania, wykonania zastępczego lub realizacji uprawnień z tytułu rękojmi za wady (Wyr. KIO z 17.3.2014 r., KIO 427/14).

Po trzecie, nienależyte wykonanie umowy oznacza wykonanie jej w sposób odbiegający od treści umowy, a więc wykonawca, który wykazywał znaczące lub uporczywe niedociągnięcia w spełnieniu istotnego wymogu w ramach wcześniejszej umowy, spełnia przesłanki wykluczenia (Małgorzata Sieradzka, Komentarz PZP, s. 340).

Po czwarte, wykluczenie może mieć miejsce wyłącznie w przypadku obiektywnego stwierdzenia, że wszystkie przesłanki wykluczenia miały miejsce (Wyr. KIO z 2.3.2023 r., KIO 427/23).

Jak wynika z orzecznictwa KIO „przesłanka wykluczenia z art. 109 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo zamówień publicznych nie wymaga stwierdzenia naruszenia przez sąd, wymagając jedynie jednostronnej negatywnej decyzji zamawiającego. Jeżeli zamawiający wpisał podstawę wykluczenia wynikającą z ww. artykułu w prowadzone postępowanie, wówczas zaistniała sytuacja powoduje ziszczenie się tej sankcji względem wykonawcy, który spowodował wypowiedzenie umowy o zamówienie publiczne.” (Wyr. KIO z dnia 195.2022 r., KIO 1199/22). W konsekwencji rozstrzygnięcia sądów powszechnych pozostają irrelewantne
dla oceny ziszczenia się przesłanek wykluczenia, do której uprawniony jest wyłącznie Zamawiający.

ZAPRASZAM DO KONTAKTU
REPREZENTUJEMY W POSTĘPOWANIU PRZED KIO I SĄDEM ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH