Deweloperzy nie mogą dowolnie zmieniać ceny lokalu mieszkalnego

Z punktu widzenia ochrony praw nabywcy lokalu mieszkalnego (konsumenta) kluczowe znaczenie ma niezmienność ceny. Deweloper jako przedsiębiorca działający w branży budowlanej często jednak nie jest w stanie przewidzieć wszystkich ryzyk związanych z inwestycją. Klauzule waloryzacyjne umożliwiają zmianę ceny w przypadku zmiany określonych wskaźników np. stawki VAT.

Postanowienia umowy przewidujące możliwość zmiany ceny wynikającej ze zmiany powierzchni lokalu mieszkalnego nie są kwalifikowane jako niedozwolone klauzule, jeśli umowa zawiera postanowienie przewidujące prawo konsumenta do odstąpienia od umowy (decyzja UOKIK NR RKR-7/2021; wyrok SA w Warszawie z dnia 24 czerwca 2015 r., sygn. akt VI ACa 1885/14).
Jednak możliwość zmiany cen może zostać uznana za niedozwolone postanowienia umowne. Dlatego też w praktyce decyzyjnej UOKIK zwraca się uwagę, iż waloryzacja ceny musi następować na podstawie obiektywnych czynników np. zmiany cen i usług w budownictwie.

Jednak przedsiębiorca -Deweloper nie może dowolnie (jednostronnie) zmieniać umowy w zakresie ceny lokalu. Waloryzację świadczenia podlega bowiem ocenie na podstawie art. 3851 § 1 KC. Natomiast dowolne jednostronne zmiany umowy w oparciu o nieznane w dacie zawierania umowy okoliczności, gdy nie można stwierdzić, iż wysokość ostatecznego świadczenia konsumenta da się przewidzieć z góry. Biorąc pod uwagę interesy obydwu stron i ich nierówną pozycję należy uznać, iż umowa może przewidywać waloryzację świadczenia nabywcy na podstawie zobiektywizowanych czynników, jednakże powinien to być mechanizm działający w obydwie strony i uniezależniony od subiektywnej decyzji dewelopera (wyrok z 3.09. 2015 r.VI ACa 830/15).